Kültür

Tarihi Artuklu Hamamı yeni yerine indiriliyor

[ad_1]

09.08.2018 – 11:03 09.08.2018 – 11:10 Son Güncelleme : 09.08.2018 – 11:10

Batman’ın Hasankeyf ilçesinde baraj gölünden çıkartılarak 3 kilometre ilerideki arkeolojik park alanına nakledilen bin 500 ton ağırlığındaki bin 200 yıllık Artuklu Hamamı’nın, ara verilen indirme çalışması yeniden başladı.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin katıldığı törenle 6 Ağustos’ta baraj gölü sahasından çıkartılarak arkeopark alanına taşınan, tarihi 1200’lü yıllara dayanan, bin 500 ton ağırlığındaki Artuklu Hamamı’nın yeni yerine yerleştirilmesi için çalışmalar sürüyor.

Dün hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinden dolayı ara verilen indirme çalışmaları bugün saat 05.00’ten itibaren yeniden başladı.

Kendinden tahrikli modüler sistem (SPMT) aracından krikolar üzerine indirilen tarihi hamamın krikolardan zemine indirme çalışmaları kapsamında dün 36 santimetre indirilen hamam, bugün başlayan çalışmalar kapsamında 44 santimetre daha indirildi.

Şu ana kadar 80 santimetre indirilen tarihi hamamın zemine ulaşmasına 80 santimetre kaldı. Hamamın gün içinde zemine ulaştırılması öngörülüyor.

Tarihi hamam 6 Ağustos’ta 256 tekerlekten oluşan kendinden tahrikli modüler sistem (SPMT) aracı ile arkeoparka taşınmış, yeni yerine krikolar aracılığıyla indirilmesi çalışmasına başlanmıştı.

Yıl sonuna kadar İmam Abdullah Türbesi, Er-Rızk Camisi minaresi, Orta Kapı, Süleyman Han Camisi, Kızlar ve Koç camileri de baraj gölü sahasından çıkartılarak arkeopark alanına taşınacak.

540 yaşında olması nedeniyle dünya ölçeğinde bütüncül taşınan en eski tarihi yapı sayılan Zeynel Bey Türbesi de 12 Mayıs 2017’de aynı sistemle yeni yerine başarıyla taşınmıştı.

Artuklu Hamamı hakkında bilgi

Dicle kıyısında Osmanlı Hamanı veya Mescidi olarak bilinen kalıntının altında, klasik planda tasarlanmış bir Artuklu hamamı ortaya çıkarılmıştır. Güneydoğu köşesinde yapılan sondajda -2.50 metrede zemine ulaşılmış, yapının özgününde muntazam kesme taş malzeme kullanıldığı görülmüştür. Osmanlı döneminde Dicle’nin taşması sonucu yıkılan hamamın yerine yapılan soyunma bölümünü, batıya doğru ılıklık ve sıcaklık bölümlerinin kalıntıları takip etmektedir. Tamamı tuğladan yapılmış külhan ve su deposu bölümleri ise yapının kuzeyine alınmıştır. Köşe mekanları tuğla örgülü, üç kenarında ısının dolaşması için taş destekleri bulunan halvet hücreleri, Osmanlı döneminde daha üst kotta yeniden şekillendirilmiştir. Külhanın kuzelinde alt kısmı taş, üstü tuğla su deposu bölümü bulunmaktadır. Külhanın güneyinde birbirine simetrik çok köşeli düzgün kesma taştan odalar çıkarılmıştır. Bu bölümde cam fanus kalıntılarına ve su künklerine rastlanmıştır. Bazı odaların zemininde kullanılan kare ayaklarla, taşların sıcak havanın dolaşması için karşılıklı olarak yerleştirildiklei anlaşılmıştır. Artukyu Hamamı, Hasankeyf’te plan ve mimari özellikleriyle ortaya çıkarılan tek örnek durumundadır.

Artuklular hakkında bilgi

Artuk Bey ve oğulları tarafından Güneydoğu Anadolu’da kurulan; kültür ve sanatıyla iz bırakmış uzun ömürlü (1102-1409) bir Türkmen beyliğidir. Hanedanın atası ve isim babası olan ve Oğuzların Döğer boyuna mensub bulunan Eksük oğlu Artuk, Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan’ın kumandanlarındandı. Anadolu’nun fethine katılıp, Yeşilırmak Vadisine kadar ilerledi. Artuk Bey’in ölümüyle Diyarbakır (ya da Hasankeyf), Mardin ve Harput olmak üzere üç ayrı koldan yönetildiler. Haçlılara karşı başarılı mücadeleler verdiler.