Patrikhaneler arasında bağımsızlık krizi

Rus Ortodoks Kilisesi’nin Dış İlişkiler Bölümü Başkanı İlarion, Rossiya 24 televizyon kanalında yaptığı açıklamada, Moskova Patriği Kirill’in İstanbul’da Fener Rum Patriği Bartholomeos’a yaptığı ziyareti hatırlatarak, bu ziyaretin medeni, nazik ve kardeşçe geçtiğini ifade etti.

Fener Rum Patrikhanesi’nin Ukrayna kilisesi konusundaki argümanlarını ise dinlemediğini ifade eden İlarion, „Eğer Fener Rum Patrikhanesi Ukrayna kilisesinin bağımsızlığını tanımak için sinsi planını uygularsa, Rus Ortodoks Kilisesi bu bağımsızlığı tanımayacak. Bizim Rum Fener Patrikhanesi ile ilişkilerimizi koparmaktan başka çaremiz kalmayacak.” ifadelerini kullandı.

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Fener Rum Patrikhanesi’nin, Moskova’nın izni olmadan tüm devletlere bağımsız kilise oluşturma hakkı verme yönünde karar aldığını aktararak, „Bu kararı göz önüne alacak olursak ilk sırada Ukrayna’nın yerli kilise oluşturma hakkı olabilir.“ değerlendirmesinde  bulunmuştu. 

Moskova Patriği Kirill ise yaptığı açıklamada, Rum Fener Patriği Bartholomeos ile görüşmesini „kardeşler arasındaki görüşme“ olarak nitelendirerek, „Dünya çok hızlı değişiyor ve hiçbir kilise başka bir Ortodoks kilisesinin pozisyonu ile çelişen kararlar veremez.“ ifadesini kullanmıştı.

Ukrayna’da bazı din adamları, Moskova kiliselerine karşılık, Kiev Patrikhanesi Ukrayna Ortodoks Kilisesi ve Ukrayna Bağımsız (Otosefal) Ortodoks Kilisesi’ni kurduklarını ilan etmişlerdi. Ancak, Ortodoksluk mezhebinde bu yapılanmanın geçerli olabilmesi için bu kiliselerin, Fener Rum Patrikhanesi ya da diğer patrikhanelerin yarısı tarafından tanınması kuralı bulunuyor.

Halkın büyük çoğunluğunun Ortodoks mezhebine mensup olduğu Ukrayna’da, kiliselerin bir kısmı Moskova Patrikhanesi’nin, bir kısmı da Kiev Patrikhanesi’nin kontrolünde bulunuyor. Bazı kiliseler de Ukrayna Bağımsız Ortodoks Kilisesi’ne ait.

Batı yanlısı Ukrayna yönetimi günümüzde Rus Patrikhanesi’nden bağımsız kiliselerden yana tavır sergiliyor. Poroşenko yönetimi, bağımsız kilise hakkının sağlanması ile Ukrayna’da kiliselerde birliğin sağlanacağı ve Ukrayna’nın Rusya’nın siyasi etkisinden kurtulacağını savunuyor.